Тошкент, Ўзбекистон — Компания машъала газларини утилизация қилиш бўйича иккита лойиҳани амалга оширди ҳамда “Қарши” ва “Муборак” нефть-газ конларида компрессор станцияларини ишга туширди. Мақсад – йўлдош нефть газини утилизация қилиш ва атмосферага CH4 ҳамда CО2 чиқарилишини камайтириш.
Saneg компаниянинг асосий конларида 70 км. дан ортиқ янги газ қувурлари ва 21 та модулли компрессор қурилмасини (МКҚ) қуриб битказди ва ишга туширди. Улар орасида Шимолий Ўртабулоқ, Сардоба, Шўртепа, Шарқий Тошли, Шимолий Шўртан, Янги Қоратепа ва Тўртсари кабилар бор. Бундан ташқари, лойиҳа доирасида 6 та машъала ўчирилди, бу эса экологик вазиятни яхшилашга катта ҳисса бўлиб қўшилди.
Лойиҳа Vema С.А. (Швейсария), ICA-Finance (Норвегия) халқаро компаниялари билан ҳамкорликда ва лойиҳа ҳужжатларини ишлаб чиққан GRDC (Ўзбекистон) компанияси иштирокида амалга оширилди. Иккала лойиҳанинг умумий қиймати 14 млн еврони ташкил этди. Мақсад – компаниянинг углерод изини камайтириш ҳамда Ўзбекистоннинг энергетика мустақиллигини қўллаб-қувватлаш.
Лойиҳанинг асосий мақсади илгари машъала қурилмаларида ёқилган йўлдош нефть газини утилизация қилиш ва уни республика газ узатиш тизимига етказиб бериш орқали қайта ишлашдан иборат. Бу йилига 138 632 тонна карбонат ангидрид чиқиндиларини камайтириш ва йилига 70 миллион куб метрдан ортиқ метан ҳажмидаги углеводород ресурсларидан оқилона фойдаланишни таъминлаш имконини беради.
Шимолий Ўртабулоқ, Сардоба, Шўртепа, Шарқий Тошли, Шимолий Шўртан, Янги Қоратепа ва Тўртсари конларидаги газ қувурлари ва модулли компрессор қурилмаларининг умумий лойиҳа қуввати йилига 70 миллион куб метр метандан ошади. Ўрнатилган компрессорлар газнинг 5 дан 40 атмосфера босимгача сиқилишини таъминлайди. Ҳар бир амалга оширилган техник ечим ёпиқ циклни яратишни назарда тутади – қудуқдан Ўзбекистон газ узатиш тизимигача, кейин эса якуний истеъмолчиларга газ етказиб берилади.
Газ ҳажмини ҳисобга олиш учун ультратовушли газ сарфи ўлчагичлари ва газ ҳажмини аниқ ҳисобга олиш учун ихтисослаштирилган саноат ускуналари ўрнатилган.
Шундай лойиҳани Ширкент конида ҳам амалга ошириш режалаштирилган. Айни вақтда Saneg VEMA S.A. билан биргаликда ёқиладиган газнинг ҳажми ва таркибини аниқлаш, шунингдек, оптимал техник ечимини ишлаб чиқиш бўйича тадқиқотлар олиб бормоқда.
Лойиҳа халқаро ҳамкорлар билан яқиндан ҳамкорлик натижаси бўлди. Лойиҳа ташаббускорлари ва инвесторлари бўлган "VEMA S.А." ва "ICA-Finance" компаниялари лойиҳаолди тадқиқотларини олиб борди ва амалга ошириш устидан назоратни таъминлади. GRDC ишчи ҳужжатларни ишлаб чиқди, Saneg эса қурилиш ишларини амалга оширди.
“Биз ресурслардан самарали ва тежамкорлик билан фойдаланиш, антропоген юкламани камайтириш ва яшил иқтисодиётга ўтишни таъминлайдиган энг яхши технологияларни жорий этишга интиламиз", — деди Saneg бош директори Тўлқин Юсупов.
“2024 йил март ойида бошланган лойиҳа Saneg компаниясининг экологик масъулият ва технологик тараққиёт тамойилларига содиқлигини тасдиқлайди. Уни муваффақиятли амалга ошириш Ўзбекистон Республикасининг энергетика соҳасида илғор ечимларни жорий этувчи давлат сифатидаги халқаро майдондаги мавқеини янада мустаҳкамлайди”, — дея қўшимча қилди VEMA S.А. директори Михаил Партикевич.
Аввалроқ Saneg VEMA S.А. ҳамда ICA-Finance АS. билан биргаликда газ сизиб чиқишини қидириш ва бартараф этиш (LDAR) лойиҳасини муваффақиятли якунлаган эди. Ушбу лойиҳа карбонат ангидрид чиқиндиларини сезиларли даражада – йилига 83 минг тоннадан ортиқ камайтиришга имкон беради, бу эса иқлим ўзгаришига қарши курашда муҳим қадамдир.
