Тошкент, Ўзбекистон — Иқтисодиёт ва молия вазирлигининг прогнозларига кўра, Ўзбекистоннинг давлат қарзи 2025 йилда 45 миллиард долларгача ошиши мумкин, деб ёзади “Газета.уз”.
2024 йилда давлат қарзи 39,7 миллиард долларга етиши кутилмоқда, бу ялпи ички маҳсулотнинг (ЯИМ) 35,5 фоизини ташкил қилади.
Келгуси йилда бу кўрсаткич 13,3 фоизга – 45 миллиард долларга ёки ялпи ички маҳсулотга нисбатан 36,4 фоизга ошади. 2027 йилга бориб давлат қарзи даражаси 55,9 миллиард долларга етиши мумкин, аммо қарзнинг ЯИМга нисбати бироз ошиб, 36,7 фоизни ташкил этади.
Келгуси йилги давлат бюджети лойиҳасига кўра, Ўзбекистон давлат қарзини кўпайтириш орқали кўпроқ кредит жалб этиш ниятида.
Жорий йилда ташқи қарзларни жалб қилиш чегараси ҳукумат кафолати билан 5 миллиард долларни ташкил этган бўлса, келгуси йилда бу кўрсаткич 5,5 миллиард долларгача ошади. Бу маблағнинг 3 миллиард доллари (ҳозирда 2,5 миллиард доллар) давлат бюджетини қўллаб-қувватлашга, 2,5 миллиард доллари эса инвестиция лойиҳаларини молиялаштиришга йўналтирилади.
Давлат қарз портфелини диверсификация қилиш ва валюта рискларини камайтириш мақсадида Ўзбекистон номидан муомалага чиқарилган давлат қимматли қоғозларининг максимал соф ҳажмини 2025 йилда 30 триллион сўм (2024 йил учун – 25 триллион сўм) миқдорида белгилаш режалаштирилмоқда.
Бундан ташқари, давлат бюджети учун хавфларни камайтириш мақсадида давлат-хусусий шериклик доирасида давлат мажбуриятларини (сотиб олиш ёки тўловларни) назарда тутувчи янги лойиҳалар қийматининг юқори чегараси 6,5 млрд.
Ташқи қарз ҳисобидан молиялаштириладиган давлат дастурлари харажатлари 18,8 триллион сўмни (2024 йилда 11,8 триллион сўм) ташкил этиши мумкин.
Давлат қарзини тўлаш учун ажратиладиган маблағларнинг жамланма бюджетдаги (жумладан, давлат бюджети, давлат мақсадли жамғармалари бюджетлари, бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари жамғармалари ва Тикланиш ва тараққиёт жамғармаси маблағлари) улуши 7,5 фоиздан ошиши кутилмоқда. 9,6% гача.
Давлат қарзини тўлаш учун бюджетдан 46,08 триллион сўм (кейинги йил учун ўртача йиллик ставка бўйича бу тахминан 3,48 миллиард сўмни ташкил этади) ажратиш режалаштирилган, шундан 21,1 триллион сўми фоизларни тўлашга йўналтирилади. Таққослаш учун, 2024 йилда қарзни тўлаш учун 32,27 триллион сўм (2,55 миллиард доллар), жумладан, фоизларни тўлаш учун 16,4 триллион сўм сарфлаш режалаштирилган.
